Ξημέρωνε η 15η Απριλίου,1989. Στο Λίβερπουλ ετοιμαζόντουσαν για το μεγάλο ημιτελικό με τη Νότιγχαμ Φόρεστ στο Γήπεδο της Σέφιλντ. Η εκδρομή είχε ξεκινήσει και ο κόσμος από νωρίς γέμιζε τις εξέδρες του Χίλσμπορο. Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι αυτά τα κάγκελα θα ήταν ο τάφος για 96 ψυχές!
Ο χουλιγκανισμός γνώριζε μεγάλη άνθηση τη δεκαετία του 80' στην Αγγλία και έτσι σε όλα τα γήπεδα είχαν τοποθετηθεί κάγκελα στις εξέδρες. Έτσι και στο γήπεδο της Σέφιλντ υπήρχαν αυτά τα κάγκελα που κατά πολλούς ήταν και η αιτία της τραγωδίας.
Το χρονικό της τραγωδίας
Οι οπαδοί των «Ρέντς» μετά από αλλεπάλληλες συγκυρίες άργησαν να φτάσουν στο γήπεδο, με αποτέλεσμα μια ώρα πριν από την έναρξη της αναμέτρησης μια ξαφνική κοσμοσυρροή να δημιουργήσει το αδιαχώρητο έξω από τη θύρα της «Leppings Lane end», της μικρής κερκίδας του Χίλσμπορο.
Η αγγλική αστυνομία τότε υπέπεσε σε δυο ολέθρια σφάλματα. Το πρώτο ήταν ότι όταν κατάλαβαν ότι είναι αδύνατο να προλάβουν να μπουν οι φίλαθλοι εγκαίρως πριν την έναρξη του αγώνα περνώντας ένας-ένας από τα τουρνικέ, έδωσαν εντολή να ανοίξουν οι πύλες. Ο κόσμος όμως που συνέρρεε ανεξέλεγκτα ξεπέρασε κατά 2.500 την χωρητικότητα της μικρής εξέδρας, με αποτέλεσμα πολλοί φίλαθλοι να συνθλίβουν και να πεθαίνουν ακαριαία. Άλλοι τραυματίστηκαν σοβαρά, ενώ αρκετοί αναγκάστηκαν να πηδήσουν μέσα στον αγωνιστικό χώρο για να σωθούν.
Εκείνη τη στιγμή οι επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης υποπίπτουν στο δεύτερο και τραγικότερο σφάλμα, όταν νομίζοντας ότι πρόκειται για μια ακόμα «συνηθισμένη» εισβολή από χούλιγκανς στον αγωνιστικό χώρο, συμβούλεψαν το διαιτητή να σταματήσει το παιχνίδι δίνοντας εν συνεχεία εντολή στους αστυνομικούς να πιέσουν τον κόσμο να επιστρέψει πίσω στις θέσεις του, την ώρα που φίλοι της Λίβερπουλ έβγαζαν στον αγωνιστικό χώρο τραυματίες για να τους προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες. Όταν βέβαια κατάλαβαν τι είχε συμβεί, ήταν ήδη αργά...
Ο απολογισμός; 94 νεκροί εκείνη τη μέρα και 776 τραυματίες. Λίγες μέρες αργότερα υπέκυψε ένα παιδί 14 ετών από τα τραύματα του ενώ οι νεκροί έφτασαν τους 96 το 1993 όταν μετά από 4 χρόνια σε κώμα ο Τόνι Μπλάντ άφησε τη τελευταία τη πνοή. Η μεγαλύτερη τραγωδία στην ιστορία του Αγγλικού ποδοσφαίρου ήταν γεγονός. Η ζωή χιλιάδων ανθρώπων είχε αλλάξει για πάντα.
Η επόμενη μέρα
Η αστυνομία δεν έδωσε ποτέ στη δημοσιότητα τους φακέλους με τα συμβάντα εκείνης της ημέρας. Παρόλα αυτά τα γήπεδα στην Αγγλία μετά τη τραγωδία εκσυγχρονίστηκαν, έφυγαν τα κάγκελα και οι κανονισμοί ασφαλείας από τότε και μετά αποτελούν πρωταρχικό ρόλο στα γήπεδα του Νησιού. Ο χουλιγκανισμός στα γήπεδα εξαφανίστηκε αφού έλαβαν αυστηρότατα μέτρα όλοι οι υπεύθυνοι.
Το κακό είχε ήδη γίνει όμως. Οι ζωές εκατοντάδων οικογενειών είχαν ήδη αλλάξει μαζί με τις ψυχές που δεν γύρισαν ποτέ από το καταραμένο ημιτελικό της 15ης Απριλίου. Η βρετανική δικαιοσύνη δεν έχει αποφανθεί ακόμα για τους υπαίτιους αυτής της τραγωδίας. Ολόκληρο το «Άνφιλντ» ζητάει ακόμα δικαίωση για τους 96 ανθρώπους που χάθηκαν τόσο άδικα φωνάζοντας τους «You 'll never walk alone».
Μετά από χρόνια ο θρυλικός Κένι Νταγκλίς, σ’ ένα από τα συγκλονιστικότερα κεφάλαια στην αυτοβιογραφία κάνει εκτενή αναφορά στα γεγονότα της 15ης Απριλίου του 1989, λέγοντας μεταξύ άλλων :
«Δεν θα ξεχάσω ποτέ, μα ποτέ την 15η Απριλίου του 1989. Δεν μπορώ ούτε καν να σκέφτομαι το όνομα Χίλσμπορο και να μην μου έρχονται στο μυαλό αυτές οι τραγικές εικόνες. Μου ήταν δύσκολο να γράψω για το Χίλσμπορο, για τα τραγικά λάθη των αρχών, τόσο των αστυνομικών αλλά και ποδοσφαιρικών, που είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο 96 οπαδών μας. Οι μνήμες θα είναι εκεί και το υπόλοιπο της ζωής μου.
Λίγα χρόνια αργότερα και αφού είχα φύγει από την Λίβερπουλ, μου έγινε πρόταση για να αναλάβω την Σέφιλντ Γιουνάιτεντ αλλά αρνήθηκα για τα όσα έγιναν τότε στο γήπεδο της. Αυτός που μου πρόσφερε την δουλειά μου είπε: "Δεν το σκέφτηκα αυτό". Μου ήταν δύσκολο να ξαναβρεθώ σε εκείνο το γήπεδο, πόσο μάλιστα για να δουλέψω σαν προπονητής.
Την προηγούμενη χρονιά, η Λίβερπουλ έπαιξε στο ίδιο γήπεδο για τα ημιτελικά του FA Cup και πάλι με την Νότιγχαμ Φόρεστ και δεν συνέβηκε το παραμικρό. Οι οπαδοί πήγαιναν οργανωμένα και συνοδευόμενοι από αστυνομικούς στο γήπεδο και ήταν υποχρεωμένοι να δείξουν το εισιτήριο τους 500 γιάρδες μακριά από την είσοδο. Αυτό δεν έγινε στις 15 Απριλίου του 1989. Αν επαναλαμβάνονταν τα ίδια μέτρα ασφαλείας, τότε αυτοί οι 96 οπαδοί ίσως να ήταν ζωντανοί σήμερα και δεν θα υπήρχαν συγγενείς στο Merseyside που θα ζούσαν με την ανάμνηση των αγαπημένων τους...
...Βγήκαμε στον αγωνιστικό χώρο, οι παίχτες έκαναν το καθιερωμένο ζέσταμα και εγώ κάθισα στον πάγκο και περίμενα την έναρξη του παιχνιδιού. Δεν αντιλήφθηκα κανένα πρόβλημα. Ξαφνικά, ένας αστυνομικός έτρεξε μέσα στον αγωνιστικό χώρο και κάτι είπε στον διαιτητή, Ρέι Λιούις, ο οποίος διέκοψε αμέσως το παιχνίδι. Ο Λιούις έστειλε τους παίχτες στα αποδυτήρια και μας είπε να περιμένουμε ενημέρωση. Κανείς δεν είχε καταλάβει το μέγεθος της καταστροφής, ούτε καλά-καλά τι είχε συμβεί. Έδωσα εντολή στους παίχτες μου να μείνουν στα αποδυτήρια και βγήκα στην φυσούνα. Εκεί υπήρχαν και μερικοί φίλαθλοι. Μου φώναξαν: "Κένι, Κένι, κόσμος πεθαίνει εκεί έξω".
Τα νέα του τρόμου άρχισαν να γίνονται γνωστά. Αυτοί που βρίσκονταν στο τόπο της τραγωδίας άρχισαν να "απλώνουν" τα τραγικά νέα και στο υπόλοιπο γήπεδο. Όπως κάθε άνθρωπος, η πρώτη μου αντίδραση ήταν να ελέγξω αν τα μέλη της οικογένειας μου ήταν εντάξει. Έτρεξα στην Μαρίνα και την Κέλι, που βρίσκονταν στα επίσημα θεωρία. Ο γιος μου, Πολ, δεν ήταν μαζί τους. Όπως συνήθιζε, πήγαινε στο γήπεδο παρέα με τον γιο του Ρόι Έβανς, τον Στέφεν, και ακόμα ένα φίλο του, τον Αλαν Μπράουν. Πήγα εκεί έξω για να τον βρω. Σκεφτείτε την ανακούφιση μου να τον δω να διασχίζει το γήπεδο και να τρέχει προς το μέρος μου. Θα μπορούσε άνετα να βρίσκεται στη "Leppings Lane end", αφού έπρεπε να την διασχίσει για να πάει στην κερκίδα που αντιστοιχούσε στο εισιτήριο του. Αν δεν ερχόταν γρήγορα στο γήπεδο, θα μπορούσε να βρεθεί στον χώρο. Τον πήγα αμέσως στην Μαρίνα...
Η αστυνομία ζήτησε από εμένα και τον Μπράιαν (προπονητή της Νότιγχαμ) να κάνουμε μια ανακοίνωση. Διασχίσαμε την κουζίνα του Χίλσμπορο, εκεί υπήρχε ένα ράδιο που μετέδιδε τα αποτελέσματα άλλων αγώνων. Ήταν πολύ περίεργο. Δεν είχαν καμία σημασία. Πήγαμε στην γωνία της "Leppings Lane end" και προσπαθήσαμε να στείλουμε ένα μήνυμα, το μικρόφωνο της αστυνομίας όμως δεν λειτουργούσε. Τότε, οι αστυνομικοί πρότειναν να πάμε στο δωμάτιο του DJ και να χρησιμοποιήσουμε την συσκευή ανακοινώσεων. Έτρεξα στο δωμάτιο, ο Μπράιαν όμως όχι. Επέστρεψε πίσω. Δεν έκανε ποτέ την ανακοίνωση. Μόνο εγώ. Γιατί δεν ήρθε να μιλήσει στους οπαδούς; Δεν ξέρω. Ήταν δική του απόφαση. Δεν νομίζω να τον είχα ξαναδεί εκείνη τη μέρα. Η Φόρεστ έφυγε πολύ γρήγορα από το γήπεδο.
Είπα στους οπαδούς να παραμείνουν ψύχραιμοι. Τους είπα πως ο τρόπος που αντέδρασαν ήταν εξαιρετικός και η βοήθεια που έδιναν στα θύματα ήταν φανταστική. "Σας παρακαλώ, μείνετε ψύχραιμοι", συνέχιζα να λέω. Και πράγματι, οι περισσότεροι έμειναν ψύχραιμοι.
Την ίδια ώρα που οι δικοί μας οπαδοί πέθαιναν, συνειδητοποίησα ότι οι οπαδοί της Φόρεστ συμπεριφέρονταν άψογα. Σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Μερικοί οπαδοί της Λίβερπουλ έτρεξαν προς την κερκίδα της Φόρεστ, κάποιοι εκ των οποίων με "άγριες" διαθέσεις. Η πρώτη μου σκέψη ήταν πως οπαδοί της Φόρεστ πήγαν στην αντίπαλη εξέδρα για να δημιουργήσουν επεισόδια και οι δικοί μας έκαναν αντίποινα. Πολλοί σκέφτηκαν το ίδιο πράγμα. Όταν ο κόσμος κατάλαβε τι πραγματικά συνέβηκε, άλλαξε και η συμπεριφορά όσων έτρεχαν προς την εξέδρα της Φόρεστ για "εκδίκηση". Θα μπορούσε να ήταν πολύ χειρότερα τα πράγματα εάν οι οπαδοί της Φόρεστ αντιδρούσαν. Η καταστροφή ήταν ήδη μεγάλη αλλά μπορούσε να ήταν πολύ χειρότερη αν καταλάβαιναν ότι πήγαιναν προς το μέρος τους για να τους επιτεθούν. Προς τιμή τους, οι οπαδοί της Φόρεστ έδειξαν αυτοσυγκράτηση. Για τον τρόπο που αντέδρασαν τότε στο Χιλσμπρο, θα είναι για πάντα στην καρδιά μου.
Πολύ σύντομα έγινε γνωστό το μέγεθος της τραγωδίας. Ο κόσμος έσπαζε της διαφημιστικές ταμπέλες για να τις χρησιμοποιήσει σαν φορεία και να βοηθήσουν τους συνάνθρωπους τους και να τους μεταφέρουν στον αγωνιστικό χώρο. Οι αστυνομικοί και οι υπεύθυνοι ασφαλείας δεν μπορούσαν να κάνουν πολλά πράγματα. Ήταν στην λάθος μεριά του φράκτη.
Ήταν απαίσιο να σκέφτεσαι για πόση ώρα επικρατούσε ο καταστροφικός πανικός. Ήταν απίστευτα καταθλιπτικό όταν συνειδητοποίησα πως κατά τη διάρκεια των έξι λεπτών που οι ποδοσφαιριστές έπαιζαν μπάλα, οι οπαδοί της Λίβερπουλ άρχισαν ήδη να πεθαίνουν. Η αρχή του κακού έγινε πολύ νωρίτερα από ότι κάποιοι νόμιζαν...
Όταν τη Δευτέρα πήγαμε στο νοσοκομείο, ένας οπαδός είπε στον Big Al "Πότε θα επιστρέψεις στην αγωνιστική δράση;". Ο Big Al είχε ξεκινήσει το παιχνίδι. Αυτό σήμαινε πως ο συγκεκριμένος οπαδός είτε έφτασε αργά στο γήπεδο ή ήταν ήδη στο επίκεντρο της καταστροφή πριν από την έναρξη του αγώνα. Αν ερχόταν αργά στο γήπεδο δεν θα βρισκόταν στις μπροστινές θέσεις, υποθέσαμε, άρα ήρθε από νωρίς. Βγήκαμε στο γήπεδο στις 14.55 και το παιχνίδι σταμάτησε στις 15.06 και δεν ήξερε πως ο Big Al αγωνιζόταν. Η καταστροφή άρχισε πριν τις 2.55.Το παιχνίδι αναβλήθηκε οριστικά στις 3.30...
Την επόμενη μέρα κόσμος άρχισε να καταφθάνει στο Άνφιλντ. Ήθελαν απλά να απονείμουν φόρο τιμής και μερικά λουλούδια στην "Shankly Gates". Ο Πίτερ Ρόμπισον επικοινώνησε με τους υπευθύνους του σταδίου και τους ζήτησε να ανοίξουν τις πύλες. Ο Σύλλογος της Λίβερπουλ δεν ήθελε τους οπαδούς της να στέκονται έξω στους δρόμους. Περισσότεροι από τους συγγενείς ήθελαν να μιλήσουν για ποδόσφαιρο. Ήταν απίστευτο! Έλεγαν συνεχώς στους ποδοσφαιριστές: "Είσαστε τα ινδάλματα μας"
Μια χήρα μου είπε: "Ο αγαπημένος του άντρα μου ήταν ο Στιβ Χαϊγουει", "Μισό λεπτό", της είπα και έτρεξα και φώναξα τον Στιβ. Ένα πλατύ χαμόγελο ζωγραφίστηκε στο πρόσωπο της, ενώ βρήκε και το κουράγιο να κάνει χιούμορ. "Ο άντρας μου ήταν ένας σπαγκοραμμένος. Θα είναι χαρούμενος τώρα που θα σε παρακολουθεί από εκεί ψηλά χωρίς να πληρώνει" είπε στον Στιβ. Λίγο χιούμορ βοηθούσε και εμάς αλλά και τους ίδιους τους συγγενείς. Να μιλάμε για ποδόσφαιρο ήταν κάτι σαν ψυχοθεραπεία για αυτούς. Δίναμε δύναμη ο ένας στον άλλον...».
e-soccer.gr
