 |
Ο Σύνδεσμος Συρρακιωτών Πρέβεζας, διοργανώνει μια ξεχωριστή παράσταση την Τετάρτη 13 Ιουλίου στο Κηποθέατρο της Πρέβεζας "Γιάννης Ρίτσος"...
Ο Καραγκιόζης είναι κεντρικός χαρακτήρας του παραδοσιακού ελληνικού Θεάτρου Σκιών, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις αποκαλείται με το όνομα του πρωταγωνιστή του. Στην παράσταση που θα κάνουμε θα είναι μαζί μας ο καραγκιοζοπαίχτης Άθως Δανέλης.
Επίσης θα είναι οι μουσικοί Πλαστήρας Ηλίας (κλαρίνο), Γεροδήμος Κώστας (τραγούδι),
Κωσταντής Δημήτρης (λαούτο), Γκόγκος Γιώργος(βιολί) και Διονύσης Ζώης(ντέφι).
Θα χορέψουν τα χορευτικά των Συνδέσμων Συρρακιωτών Πρέβεζας και Ιωαννίνων καθώς και ο Πατριωτικός Σύνδεσμος Καλαρρυτών "Η ΠΙΝΔΟΣ"
Υπεύθυνοι όλου του προγράμματος είναι οι συγχωριανοί μας Βαγγέλης Δημήτρης και Συγγούνας Γιάννης
Λίγα λόγια για την λαϊκή τέχνη και πώς ξεκίνησε στην Ελλάδα το θέατρο σκιών.
Το θέατρο Σκιών έχει εμφανιστεί στα Βαλκάνια από το 1600 περίπου. Με την μετέπειτα Αιγυπτιακή και Τούρκικη μορφή του ήρθε και στην Ελλάδα το 1800. Έχουμε κάποιες γραπτές μαρτυρίες πως παιζότανε στην πίσω αυλή του Αλί Πασά στα Γιάννενα από καραγκιοζοπαίχτη που λεγόταν Ιάκωβος, εβραϊκής καταγωγής. Οι καραγκιοζοπαίχτες της εποχής ήταν πολύγλωσσοι, έπαιζαν στα τουρκικά, στα αρβανίτικα, εβραϊκά, ελληνικά.
Ο Καραγκιόζης σιγά σιγά ταξιδεύει, φτάνει στις περιοχές της Στερεάς Ελλάδας για να καταλήξει στα τέλει του 1800 στη Πάτρα όπου θα τον γνωρίσει ο Δημήτρης Σαρδούνης, ψάλτης στις εκκλησίες των Πατρών, ο οποίος αγάπησε τον καραγκιόζη, τον πήρε στην παλιά του μορφή, τον εξευγένισε. Δημιούργησε το σύγχρονο θέατρο του Καραγκιόζη φτιάχνοντας τις πρώτες κωμωδίες τις οποίες ξέρουμε και σήμερα τον "Καραγκιόζη Γραμματικό" τον "Καραγκιόζη Γιατρό" και πολλά άλλα έργα. Είχε μαθητές οι οποίοι τον ακολούθησαν και έτσι αναπτύχθηκε στην Πάτρα το νέο θέατρο σκιών. Η Πάτρα είναι η Μητρόπολη του Καραγκιόζη. Ο Καραγκιόζης θα εξελιχθεί, θα μπουν νέα πρόσωπα, ο Μίμαρος βάζει νέους χαραχτήρες όπως ο Διονύσιος. Ο Χατζηαβάτης προϋπήρχε, είναι το συμπλήρωμα του Καραγκιόζη.
Ο Χατζηαβάτης συχνάζει στο Σαράι περισσότερο για βιοποριστικούς λόγους και πάντα βοηθάει στον αγώνα, κακώς πιστεύεται ότι ο Χατζηαβάτης είναι Τουρκόφιλος και κόλακας του Πασά.
Ο Μίμαρος αλλάζει την μορφή του καραγκιόζη την φέρνει στη σημερινή του μορφή. Του βάζει κάποια ελληνικά χαραχτηριστικά, βάζει το Κολλητήρι τον πρώτο γιο του Καραγκιόζη - αργότερα βγήκαν και οι άλλοι 2 γιοι του από τον Μανωλόπουλο. Μεγαλώνει την σκηνή, βάζει σκηνικά αναπτύσσει τους διαλόγους. Ένας Καραγκιόζης σατυρικός και σπιρτόζος με ελληνικό πνεύμα ο οποίος θα εξαπλωθεί. Θα έρθει στην Αθήνα από Καραγκιοζοπαίχτες που ξεκινούν από την Πάτρα και θα βρει το Αθηναϊκό κοινό ώριμο για να δεχτεί ένα τέτοιο θέατρο, αφού έχει ανάγκη την σάτιρα, την κριτική στην καθημερινότητα. Ο Καραγκιόζης είναι επιθεώρηση της εποχής.Αντώνης Μόλας, Μανωλόπουλος Ξάνθος, Χρίστος Χαρίδημος, Σωτήρης Σπαθάρης, οι οποίοι δημιούργησαν σχολές στήνουν λαϊκά θέατρα σε αστικά κέντρα και στην επαρχεία και φτιάχνουν πολύ φανατικό κοινό και αρκετό. Λέει ο Βάλτερ Πούχερ: ότι «δεν υπάρχει σύγκριση στο κοινό της οπερέτας η άλλων θεάτρων με το κοινό όπου αντικατοπτρίζει την ψυχολογία και τον τρόπο ζωής του Έλληνα της εποχής». Καραγκιοζοπαίχτες όπως οι
 |
| Ο Άθως Δανέλης σε παράστασή του |
Ο Καραγκιόζης μεσουρανεί σαν μορφή ψυχαγωγίας στις δεκαετίες '10, '20 και '30.Πέφτει σιγά σιγά μετά τον πόλεμο όταν εμφανίζεται ο κινητός και σταθερός κινηματογράφος. Μετά η τηλεόραση η οποία τον παραγκωνίζει και φτάνουμε στο σήμερα όπου ο κόσμος δεν γνωρίζει τον αληθινό Καραγκιόζη.
Πώς ξεκίνησες να ασχολείσαι με το θέατρο σκιών και τον Καραγκιόζη;
Ο Καραγκιόζης δεν είναι απλή τέχνη, έχει ένα μικρόβιο που το κολλάς και σε τραβάει. Δεν είχα Καραγκιοζοπαίχτες στην οικογένεια.Ο πατέρας μου ήταν καραγκιοζόφιλος και έπαιζε ως έφηβος στο Ηράκλειο Κρήτης στη διάρκεια της κατοχής στο σπίτι του. Αγάπησα τον Καραγκιόζη, κάτι με τράβηξε όπου δεν μπορώ να εξηγήσω. Μάλλον αυτή η μαγεία, το να δίνεις ζωή σε ένα ολόκληρο κόσμο και να ταξιδεύεις όπου σε πάει η φαντασία σου, εκτός χώρου και εκτός χρόνου. Αρχίζω να ασχολούμαι με τον Καραγκιόζη, παρακολουθώ και στην συνέχεια συνεργάζομαι με δασκάλους και παίρνω το δρόμο του επαγγελματία προσπαθώντας να συντηρήσω αυτή την τέχνη με πολύ αγάπη και σεβασμό.
Σε ερώτηση στον Άθω Δανέλη εάν ο καραγκιόζης είναι πολιτικοποιημένο πρόσωπο, ο καραγκιοζοπαίκτης απαντά :
«Εάν δεν είναι πολιτικοποιημένος ο Καραγκιόζης είναι άνοστος. Πρέπει να είναι σύγχρονος, να είναι επίκαιρος. Ο κόσμος απομακρύνθηκε από τον Καραγκιόζη και δεν ξέρει το σύγχρονο πρόσωπό του. Εάν δεν έχει να σχολιάσει τα προβλήματα της εποχής δεν είναι επίκαιρος, εάν δεν σχολιάζει την πολιτική και τα κοινωνικά προβλήματα είναι ψόφιος. Η παράδοση δεν είναι νεκρή, μουχλιάζει όμως αν δεν γίνεται αυτό. Ο Καραγκιόζης όπως λέω είναι σαν το ποτάμι, δηλαδή ενώ έχει αυστηρά συγκεκριμένες φόρμες ανανεώνεται συνεχώς και αυτό δεν είναι αρεστός στην εξουσία, γιατί είναι αντιεξουσιαστής. Πάντα θα τα βάλει με την εξουσία, θα δει δηλαδή τα στραβά και αυτά θα καυτηριάσει, αυτά θα σχολιάσει, για αυτά θα κοιτάξει να μιλήσει».
Πώς ξεκίνησες να ασχολείσαι με το θέατρο σκιών και τον Καραγκιόζη;
Ο Καραγκιόζης δεν είναι απλή τέχνη, έχει ένα μικρόβιο που το κολλάς και σε τραβάει. Δεν είχα Καραγκιοζοπαίχτες στην οικογένεια.Ο πατέρας μου ήταν καραγκιοζόφιλος και έπαιζε ως έφηβος στο Ηράκλειο Κρήτης στη διάρκεια της κατοχής στο σπίτι του. Αγάπησα τον Καραγκιόζη, κάτι με τράβηξε όπου δεν μπορώ να εξηγήσω. Μάλλον αυτή η μαγεία, το να δίνεις ζωή σε ένα ολόκληρο κόσμο και να ταξιδεύεις όπου σε πάει η φαντασία σου, εκτός χώρου και εκτός χρόνου. Αρχίζω να ασχολούμαι με τον Καραγκιόζη, παρακολουθώ και στην συνέχεια συνεργάζομαι με δασκάλους και παίρνω το δρόμο του επαγγελματία προσπαθώντας να συντηρήσω αυτή την τέχνη με πολύ αγάπη και σεβασμό.
Σε ερώτηση στον Άθω Δανέλη εάν ο καραγκιόζης είναι πολιτικοποιημένο πρόσωπο, ο καραγκιοζοπαίκτης απαντά :
«Εάν δεν είναι πολιτικοποιημένος ο Καραγκιόζης είναι άνοστος. Πρέπει να είναι σύγχρονος, να είναι επίκαιρος. Ο κόσμος απομακρύνθηκε από τον Καραγκιόζη και δεν ξέρει το σύγχρονο πρόσωπό του. Εάν δεν έχει να σχολιάσει τα προβλήματα της εποχής δεν είναι επίκαιρος, εάν δεν σχολιάζει την πολιτική και τα κοινωνικά προβλήματα είναι ψόφιος. Η παράδοση δεν είναι νεκρή, μουχλιάζει όμως αν δεν γίνεται αυτό. Ο Καραγκιόζης όπως λέω είναι σαν το ποτάμι, δηλαδή ενώ έχει αυστηρά συγκεκριμένες φόρμες ανανεώνεται συνεχώς και αυτό δεν είναι αρεστός στην εξουσία, γιατί είναι αντιεξουσιαστής. Πάντα θα τα βάλει με την εξουσία, θα δει δηλαδή τα στραβά και αυτά θα καυτηριάσει, αυτά θα σχολιάσει, για αυτά θα κοιτάξει να μιλήσει».
 |
Ο γνωστός …Βλάχος μπαρμπα-Γιώργος θα έχει την τιμητική του στην παράσταση |
Ενώ ακολούθως σε ερώτηση για το «ποιο είναι το κοινό του καραγκιόζη»,
ο Άθως Δανέλης επισημαίνει:«Σήμερα τα περισσότερα θέατρα στην Αθήνα και κάποια στην περιφέρεια συνήθως παίζουν παιδικές παραστάσεις, ο Καραγκιόζης έχει στραφεί στο παιδικό κοινό. Ενώ ήταν θέατρο ενηλίκων. Είναι νεανικό κοινό ξεκινώντας από 15 με 20 και πάνω. Είναι κόσμος που απαιτεί από τον Καραγκιόζη την κριτική και χαίρεται την καυστική σάτιρα που κάνει. Το νεανικό κοινό υπερασπίζετε τον Καραγκιόζη με πείσμα και με πάθος. Ο Καραγκιόζης είναι ο κατ΄ουσίαν αναρχικός, η πραγματική ανατροπή. Ο Καραγκιόζης χαραχτηρίζεται υπερκομματικός τα λέει σε όλους. Σαν λαϊκό θέατρο σαφώς αριστερός. Ο Καραγκιόζης έχει μεγάλη δυναμική, είναι στοιχείο δημοκρατικό, η επανάσταση, η ανατροπή, η υπέρβαση ο σουρεαλισμός όλα τα στοιχεία αυτά που ψάχνουμε είναι ο Καραγκιόζης. Είναι αντιρεμφορμιστής είναι εκτός τόπου και χρόνου και δεν μπαίνει σε καλούπια».
