Ήταν πάνω στην σκηνή όταν το έμαθε ...Σταμάτησε την παράσταση. Είχε το θάρρος… Απευθύνθηκε στο κοινότου θεάτρου στη Νέα Υόρκη. «Σήμερα έγινε κάτι τρομακτικό. Στην Ελλάδα τη χώρα της δημοκρατίας έγινε δικτατορία
για την οποία η κυβέρνηση σας φέρει ευθύνη......
Είστε δημοκρατικός λαός απευθύνομαι σε σας για να κάνετε ότι είναι
δυνατόν ώστε να επανέλθει η δημοκρατία στη χώρα μου.» και επανήλθε στο ρόλο. Ακολούθησε χαμός στο θέατρο και την
άλλη μέρα αυτή η παρέμβαση της έπαιζε σε όλα τα κανάλια.
Αυτή ήταν η Μελίνα Μερκούρη. Αυτή ήταν η Μελίνα. Μια αστραφτερή, ευφυής, καίρια, αποφασιστική
γυναίκα με καλό γούστο, λαμπερή, επαναστάτρια. Δεν χαρακτηρίστηκε τυχαία ως η τελευταία ελληνίδα θεά.
Ας αρχίσουμε την ιστορία της από την αρχή. Η Μελίνα έγινε ηθοποιός ακολουθώντας τα όνειρα και την αγάπη
της για την τέχνη. Έπαιζε σε πολλά έργα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στις Κάννες γνώρισε τον άνθρωπο της. Το 1955
στο Φεστιβάλ Καννών γνωρίζει και ερωτεύεται τον Ζυλ Ντασσεν, έναν άνθρωπο που στάθηκε μέχρι τέλους δίπλα της σε
ότι και να έκανε.
Όπως προαναφέρθηκε η είδηση της χούντας στην αγαπημένη της Ελλάδα την βρήκε στην Αμερική. Ήθελε
αμέσως να γυρίσει στην Ελλάδα και να ξεκινήσει αντιφασιστικό, αντιδικτατορικό αγώνα. Ήταν όμως αδύνατο. Είχε
συμβόλαιο. Έπρεπε να συνεχίσει να παίζει θέατρο και να κάνει περιοδείες σε όλη την Ευρώπη. Το έκανε… Μέσα από
αυτές όμως πέρναγε και τα μηνύματα της.100000 άνθρωποι συγκεντρώνονταν σε κάθε εμφάνιση της ενώ στην εμφάνιση
της στο Τορίνο πήγαν κάποιοι φασίστες να την δολοφονήσουν όμως αριστεροί Έλληνες φοιτητές αλλά και Ιταλοί
τραγουδώντας το Bella Ciao τους εξαφάνισαν.
Στις 12/7/1967 δέχεται ένα τηλεφώνημα από Βρετανό δημοσιογράφο όπου της μεταφέρει ότι ο Παττακός,
Υπουργός εσωτερικών της χούντας ανακοίνωσε ότι η Μελίνα Μερκούρη βλάπτει ηθικά και οικονομικά τη Ελλάδα και
έτσι θα δημευθεί η περιουσία της και θα της αφαιρεθεί η ελληνική ιθαγένεια. Η Μελίνα αμέσως σχολίασε «Γεννήθηκα
Ελληνίδα, θα πεθάνω Ελληνίδα. Ο Παττακός γεννήθηκε φασίστας και θα πεθάνει φασίστας.»
Η Μελίνα επιστρέφει στην Ελλάδα στις 27/7/1974. Τότε αρχίζει και η πολιτική της καριέρα. Αρχικά δέχεται
από δυο κορυφαία στελέχη του ΚΚΕ να είναι υποψήφια με το κόμμα. Γίνεται συνάντηση αλλά δεν καταλήγει πουθενά.
Λίγο αργότερα της γίνεται πρόταση από τον Ανδρέα Παπανδρέου να είναι υποψήφια με το ΠΑΣΟΚ στην Β’ Πειραιά. Η
Μελίνα ξαφνιάζεται. «Μα πως;» ρωτάει «είμαι Αθηναία», για να πάρει την απάντηση «Εσύ δόξασες τον Πειραιά με τα
παιδιά του Πειραιά και εκεί πρέπει να κατέβεις» Η Μελίνα το αποδέχεται. Στις εκλογές του 74 το ΠΑΣΟΚ παίρνει 12
έδρες και η Μελίνα μένει εκτός βουλής. Συνεχίζει την πολιτική δράση της παράλληλα με το θέατρο. Στις εκλογές του 77
το ΠΑΣΟΚ γίνεται αξιωματική αντιπολίτευση και η Μελίνα βουλευτής... Και μάλιστα στην Β’ Πειραιά βγαίνει πρώτη σε
ψήφους. Το ΠΑΣΟΚ γίνεται κυβέρνηση το 1981 και η Μελίνα Υπουργός πολιτισμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η
μακροβιότερη Υπουργός Πολιτισμού ενώ δεν την άγγιξε κανένας ανασχηματισμός, και αυτό ως αναγνώριση της τεράστιας
προσφοράς της.
Από πού να αρχίσουμε… Αυτή έβαλε τη θεατρική αγωγή στα σχολεία, αυτή αναμόρφωσε την Πλάκα, ενώ ήταν
υπουργός έγιναν επεκτάσεις μουσείων, ολοκληρώθηκε το Μέγαρο Μουσικής, έγινε 2η σκηνή θεάτρου τέχνης στην Πλάκα,
έδωσε επιχορηγήσεις σε Δημοτικά περιφερειακά θέατρα, διεθνοποίησε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης,
έκανε άνοιγμα συνεργασίας σε άλλες χώρες, έκανε αγορές σπουδαίων έργων, έφερε έργα του Πικάσο και σπουδαίες
θεατρικές παραστάσεις. Δική της ιδέα ήταν οι Πολιτιστικές πόλεις, ενώ πέτυχε να χρίσει την Αθήνα Πολιτιστική
πρωτεύουσα το 1985.
Σήμερα ξέρουμε ότι οι σημαντικότεροι θεσμοί κυρίως στο θέατρο αντλούν πάθος από την Μελίνα. Η ίδια είχε
πει «Θέλω ο πολιτισμός να γίνει πρωτοσέλιδο»
Ήταν από το πρωί μέχρι το βράδυ στο γραφείο της ενώ όταν αργά γύριζε σπίτι με φακέλους στο χέρι πολλές φορές έκανε
δείπνο σε δημοσιογράφους όπου συζητούσαν διάφορα θέματα. Αποτελούσε το πλέον αναγνωρίσιμο πρόσωπο, μετά τον
Ανδρέα, της κυβέρνησης. Οι επιφανείς Ευρωπαίοι ήταν καταγοητευμένοι και δεν της χαλούσαν χατίρι.
Μάλιστα μια φορά στο Άμστερνταμ την υποδέχτηκε στο αεροδρόμιο ο πρωθυπουργός Ολλανδίας και το μισό υπουργικό
συμβούλιο.
Η Μελίνα λάτρευε την Ελλάδα και τον πολιτισμό της.. Δεν άντεχε να βλέπει κομμάτια αυτού να βρίσκονται
εκτός συνόρων καπηλευμένα από ξένους… Σε μια επίσκεψη της στο Λονδίνο και στο μουσείο όπου βρίσκονται τα
κλεμμένα από τους Άγγλους μάρμαρα του Παρθενώνα κλείστηκε μόνη της στην αίθουσα με αυτά. Κάθισε 3 ώρες μέσα
μόνη της και αμέσως μετά με μια επιτροπή σύνταξε το πρώτο επίσημο αίτημα επιστροφής των μαρμάρων. Πολιτικά ήταν
η πρώτη υπουργός που το κάνει. Μόνο κάποιες αναφορές των ποιητών Σεφέρη, Καβάφη και Λ Βύρωνα είχαν προηγηθεί.
Το αίτημα κατατέθηκε στην Ουνέσκο . Τον Ιούλη του 82 στο Μεξικό σε συνάντηση υπουργών πολιτισμού καταθέτει προς
ψήφιση πρόταση πλήρως πολιτικά και ιστορικά τεκμηριωμένη για επιστροφή των μαρμάρων μπροστά σε πάρα πολλούς
υπουργούς. Το αίτημα υπερψηφίστηκε. Ο αγώνας της δεν σταμάτησε εκεί…
Μετά από καιρό χτυπήθηκε από καρκίνο και νοσηλεύτηκε στην Αμερική. Φοβόταν πολύ.. Τελικά την Κυριακή
6 Μαρτίου 1994 σε ηλικία 74 ετών στο νοσοκομείο Μεμόριαλ της Νέας Υόρκης η Μελίνα φεύγει από την ζωή. Στο
3ήμερο λαϊκό προσκύνημα της σωρού της στην Αθήνα παρευρέθηκαν εκατομμύρια Έλληνες ενώ τα ξένα ειδησεογραφικά
πρακτορεία ανέφεραν ότι η Ελληνίδα θεά πέθανε. Ήταν γεγονός.. Η Ελληνίδα θεά έφυγε μια για πάντα από κοντά μας,
αφήνοντας μας μια περιουσία...
ΓΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
